Reinier Castelein: ‘Elkaar eindelijk weer ontmoeten, daar kijken we zó naar uit’
Het einde van een veelbewogen jaar komt in zicht. De coronamaatregelen waren nauwelijks voorbij, of er woedde ineens oorlog op ons continent – met grote impact op onze economie. Termen als inflatie, energiearmoede en koopkracht domineren ook de gesprekken die De Unie aan de cao-onderhandelingstafel voert. Voorzitter Reinier Castelein: ‘Dat zal ook nog even blijven. De lonen stijgen hier en daar wel, maar de kosten ook. De uitgavenzekerheid blijft daardoor onder druk staan. Maar aan de andere kant: komend jaar kunnen we onze leden eindelijk weer onbelemmerd ontmoeten. Daar kijk ik juist erg naar uit.’
Ontvang jij onze nieuwsbrief nog niet? Schrijf je dan snel in.
Agenda cao-onderhandelingen drastisch anders
‘Begin 2022 waren onze overleggen met werkgevers relatief rustig’, begint Reinier. ‘We hadden het over thema’s als hybride werken: hoe moet onze terugkeer naar kantoor eruitzien, en welke afspraken maken we daarover? Dat veranderde ingrijpend toen de oorlog in Oekraïne uitbrak. De EU in Brussel en het kabinet in Den Haag hebben beleidskeuzes gemaakt die het land in een achtbaan van opeenvolgende crises hebben gestort.
Sindsdien praten we over heel andere onderwerpen. Dan doel ik met name op inflatie en de energieprijzen, die hebben de meeste invloed op het huishoudpotje – al spelen ook maatschappelijke opgaves als de wooncrisis, het zorginfarct en klimaatambities een grote rol. Lang verhaal kort: het verschil tussen onderhandelingen aan het begin van het jaar en nu kan haast niet groter.’
Ongekende onvrede, ook op de werkvloer
‘Het land is verdeeld over de boycot tegen de Russen, of wat er moet gebeuren rondom onderwijs, klimaat, defensie en het slavernijverleden. Eén ding staat vast: het klimaat in de samenleving verzuurt. Het is geen nieuws meer dat het kabinet inmiddels minder populair is dan de eerste kabinetten-Rutte. Wat wél nieuws zou moeten zijn, is dat er steeds meer mensen in de rij staan bij de voedselbank, dat er energie-armoede ontstaat en dat er veel onvrede is over werkgevers die toch te weinig doen.’
‘De Unie heeft jarenlang meer leden uitgeschreven dan ingeschreven. In 2022 was dat andersom, voor het eerst in pakweg 15 jaar: we namen afscheid van leden, maar konden er meer verwelkomen. De onvrede in de samenleving vindt zijn weg naar de werkvloer, en daarna naar de vakbonden. Ik ben blij dat mensen De Unie weer weten te vinden. Die nieuwe leden beïnvloeden ons verhaal en onze positie aan elke overlegtafel zeker.’
Uitgaven op de agenda
In de politiek en media gaat het vaak over koopkracht en inkomenszekerheid. Maar bij De Unie hebben we het ook over uitgavenzekerheid. ‘Dan kijk je namelijk niet alleen naar inkomen, maar houd je ook rekening met de stijgende vaste lasten, zoals de energierekening en boodschappen. Hoeveel blijft er nou echt over om te besteden? De afgelopen maanden is wel gebleken dat dit nodig is – De Unie begon hier in 2019 al mee. En uit ons tweejaarlijkse onderzoek in samenwerking met InnerVoice blijkt dat nu al helemaal een belangrijk aandachtspunt. Dus staat het bovenaan onze agenda tijdens gesprekken met werkgevers. Óók in 2023: je ziet namelijk nu al dat bijvoorbeeld de kinderopvangtoeslag niet genoeg meegroeit met de kosten. De maatregelen van het kabinet blijken niet toereikend.’
Terug naar normaal
‘Niet alles aan 2023 wordt bar en boos. Ja, er zijn een hoop zorgen. Maar aan de andere kant hoeven we – als het goed is – eindelijk geen rekening meer te houden met coronamaatregelen. Onze deuren gaan wagenwijd open, we kunnen eindelijk onze leden weer verwelkomen en ontmoeten. Daar kijken we bij De Unie allemaal ontzettend naar uit. Sinds het voorjaar van 2020 hebben we geen ledenevenementen georganiseerd. Afgelopen zomer was er al iets meer mogelijk, toen zijn we begonnen met het inhalen van gemiste jubilarishuldigingen. In goede samenwerking met onze Kringbesturen. Daar gaan we komend jaar in ieder geval mee door.’
‘Maar we hopen ook weer grotere bijeenkomsten te organiseren. Zo staat komend jaar deels in het teken van de nieuwe pensioenwet. Toen het pensioenakkoord gesloten werd, hebben we een informatiemiddag georganiseerd met de VCP, bij ons in Culemborg. Dat willen we dit jaar weer doen, want de uitwerking die het kabinet lijkt te kiezen kan weleens op losse schroeven komen te staan. De Provinciale Statenverkiezingen gaan de samenstelling van de Eerste Kamer veranderen. Het wordt hierdoor spannend of de pensioenwet erdoor komt. Als de wet erdoor komt, gaat er veel veranderen. Als het niet gebeurt, heeft dat ook gevolgen. Daar moeten we het over hebben met elkaar. Hopelijk met een zaal vol leden. Ik heb dat erg gemist. Natuurlijk zijn we functioneel gezien blijven draaien de afgelopen jaren. Maar de sociale kant van onze vereniging is zó belangrijk. Ik kijk er ontzettend naar uit om onze leden weer de hand te kunnen schudden.’