De transitievergoeding is een belangrijke regeling voor werknemers die worden ontslagen. Maar hoe werkt deze vergoeding precies? In deze blog lees je alles over de transitievergoeding: van de achtergrond en voorwaarden tot wat je kunt doen als je denkt dat je er recht op hebt, maar deze niet krijgt.
Van kantonrechtersformule naar transitievergoeding
Voor 2015 werd de hoogte van een ontslagvergoeding vaak berekend aan de hand van de zogenoemde kantonrechtersformule. Dit was een rekenmethode die keek naar:
- Het aantal dienstjaren: hoe ouder, hoe zwaarder het jaar telt.
- Het bruto maandsalaris: inclusief vakantiegeld en eventuele vaste toeslagen.
- De correctiefactor: deze werd aangepast afhankelijk van de verwijtbaarheid van het ontslag.
Hoewel deze methode ruimte bood voor maatwerk, zorgde het ook vaak voor grote verschillen in uitkomsten en onzekerheid bij werknemers en werkgevers.
Met de invoering van de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) op 1 juli 2015 kwam daar verandering in. De wettelijke transitievergoeding verving de kantonrechtersformule en introduceerde een meer uniforme en transparante regeling. Hierdoor werd de vergoeding voor ontslag voor alle werknemers gelijker en voorspelbaarder.
In 2020 werd deze regeling verder aangepast door de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB), waardoor werknemers vanaf de eerste werkdag recht op opbouw kregen, ook als het dienstverband kort heeft geduurd.
Wat is de transitievergoeding?
De transitievergoeding is een wettelijke ontslagvergoeding die bedoeld is om jou te ondersteunen bij het zoeken naar een nieuwe baan. Het kan gebruikt worden voor omscholing, een cursus of als financieel vangnet. Het is dus een vorm van compensatie, maar ook een investering in jouw toekomst.
Wanneer heb je recht op een transitievergoeding?
Je hebt recht op een transitievergoeding als:
- Je werkgever jouw contract beëindigt of niet verlengt.
- Je wordt ontslagen, na je proeftijd.
- Je wordt ontslagen vanwege langdurige ziekte.
De vergoeding geldt voor alle werknemers met een arbeidsovereenkomst, ongeacht of je een vast of tijdelijk contract hebt. Dus geen zzp’er of vrijwilliger. Je bouwt vanaf de eerste werkdag recht op, zelfs als je slechts een paar maanden hebt gewerkt.
Uitzonderingen: wanneer heb je geen recht op een transitievergoeding?
In sommige situaties heb je geen recht op een transitievergoeding:
- Bij ernstig verwijtbaar gedrag: bijvoorbeeld bij ontslag op staande voet wegens fraude, diefstal of ander ernstig wangedrag.
- Als je zelf ontslag neemt, tenzij dit komt door ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van je werkgever.
- Bij pensioen of overlijden: als de arbeidsovereenkomst eindigt om deze reden.
💡 Tip: Als je het niet eens bent met je ontslag of het gebrek aan een vergoeding, kun je het ontslag aanvechten bij de rechter. Dit moet binnen drie maanden na het einde van de arbeidsovereenkomst.
Hoe wordt de transitievergoeding berekend?
De vergoeding wordt berekend op basis van:
- Je bruto maandsalaris: inclusief vaste onderdelen zoals vakantiegeld.
- Het aantal dienstjaren: je krijgt 1/3 maandsalaris per volledig gewerkt jaar. Voor gedeeltelijke jaren wordt het bedrag naar rato berekend.
Voorbeeld: Werkte je 2,5 jaar voor een bruto maandsalaris van €3.000? Dan bedraagt de vergoeding ongeveer €2.500. Voor een precieze berekening kun je een juridisch adviseur inschakelen.
De rol van een sociaal plan
Bij collectieve ontslagen, zoals bij een reorganisatie, wordt vaak een sociaal plan opgesteld. Dit is een overeenkomst tussen werkgever en werknemers(vertegenwoordiging) of vakbond, waarin aanvullende afspraken worden gemaakt. Een sociaal plan kan jouw situatie aanzienlijk verbeteren. Denk aan:
- Aanvullende ontslagvergoedingen: vaak hoger dan de wettelijke transitievergoeding.
- Omscholingstrajecten: hulp bij het vinden van ander werk of het volgen van een opleiding.
- Hardheidsclausule: extra hulp voor werknemers in bijzondere situaties, zoals als je dicht bij je pensioen zit.
Een goed sociaal plan biedt meer zekerheid en betere voorwaarden dan alleen de transitievergoeding. Het is daarom belangrijk dat vakbonden zoals De Unie betrokken zijn bij de onderhandelingen. De Unie helpt haar leden om ervoor te zorgen dat hun belangen goed worden vertegenwoordigd.
Wat kan De Unie voor jou doen?
Als lid van De Unie kun je rekenen op professionele ondersteuning bij ontslag:
- Juridisch advies: wij helpen je jouw rechten te begrijpen en jouw situatie te beoordelen.
- Ondersteuning bij onderhandelingen: of het nu gaat om de transitievergoeding of afspraken in een sociaal plan.
- Hulp bij ontslagprocedures: als je werkgever weigert de vergoeding te betalen of als je het niet eens bent met de voorwaarden.
Dus…
De transitievergoeding is een belangrijke steun voor werknemers bij ontslag. De geschiedenis van deze regeling laat zien hoe het systeem is verbeterd, maar ook dat er nog steeds uitzonderingen en valkuilen zijn. Daarnaast kan een sociaal plan jouw positie aanzienlijk versterken, vooral bij een reorganisatie.
Twijfel je over jouw situatie of wil je weten wat jouw rechten zijn? Neem contact op met De Unie via sc@unie.nl of 0345 851 963. We zijn elke werkdag bereikbaar van 8:30 tot 17:00 uur. Onze experts staan klaar om je te helpen met deskundig advies en ondersteuning.
